Kesici Takım Çeşitleri

Sert metallerin çeşitlerini, bileşenlerini ve daha fazlasını yazımızın devamında bulabilirsiniz, öncelikle kesici takımlarda kullanılan sert metaller genel olarak %90’dan daha fazla oranda tungsten karbit ya da çok sert farklı bir karbit ve %10 kadar bağ veya direnç artırıcı bileşenlerden oluşmakta bilgisini verelim. Genellikle sert metaller wolfram, titan gibi karbürlerin, kobalt gibi bir bağlayıcıyla birleşip çok yüksek ısılarda, örneğin 1500-1600 santigrat derecede, sinterlenmesi yoluyla elde edilirler. Kesici takımlarda kullanılan sert metallerin en büyük avantajları, sinterlemenin getirisi olan homojen yapıları ve bunun sonucu olan yüksek aşınma direnci ve rijitlikleridir. Bu tür metaller, HSS’in oda sıcaklığında gösterdiği sertliği, 1000 santigrat dereceye kadar bozulmadan gösterebilirler. Farklı bağlayıcı faz ve karbür oranları kullanılarak farklı kalitelerde sert metal üretmek mümkündür.

Farklı amaçlarla birbirinden farklı sert metallerin üretilmesi işlemleri uzun ve karmaşık bir üretim sürecidir. Bu karmaşık süreçte, kullanılacak olan metalik seri maden, kobalt, nikel ya da nikel-molibden gibi farklı bağlayıcılarla işlenmektedir.

Sert Metal Üretiminin Ana Aşamaları

• Sert metal tozlarının hazırlanması
• Bağlayıcıların Hazırlanması
• Tozların preslenmesi
• Yaklaşık 900 santigrat derecede sinterlenmesi
• Sert metallerin şekillendirilmesi
• 1300-1600 santigrat derecelerde sinterleme işleminin tekrarlanması
• Taşlama işleminin yapılması

Sert Metallerin Bileşenleri ve Özellikleri

WC-Co: Bu bileşenlerden ilki ikincisi içerisinde çözünerek yüksek bağlama özelliği gösterir ve kesici takıma kenar mukavemeti sağlar. Yüksek sıcaklıklarda çözülme gösterdikleri için, bu tip bileşene sahip kesici takımların kesme hızları da sınırlı olacaktır.

TiC:Bu bileşene sahip sert metaller yüksek sıcaklıklarda normalden daha yüksek aşınma direnci gösterirler. Ancak bu bileşenin takımda fazlaca bulunması kesici takımın gevrek ve kırılgan olmasına neden olabilir. Çelik malzemelerin yüksek hızlarda kesildiği işlemlerde tercih edilirler.

TaC:Bu bileşen kesici takım malzemesindeki sünekliliği ve kenar direncini artırmaktadır.

NbC:TaCile aynı özellikleri gösterirler.

Sert Metallerin Çeşitleri

• Konvansiyonel Sert Metaller: Konvansiyonel sert metaller P, M ve K olmak üzere 3 grupta incelenebilir. P grubuna giren sert metaller yüksek ısıl sertlik ve düşük aşınma direncine sahiptirler. Bu özellikleri, onların uzun talaş verme özelliğine sahip çeliklerin işlenmesinde tercih edilmesine sebep olmaktadır. M grubuna giren sert metaller hem yüksek ısıl sertlik hem de yüksek aşınma direnci gösterirler. Dolayısıyla bu gruptaki sert metaller yüksek ısıl dirence sahip çeliklerin işlenmesinde kullanılırlar. Son olarak, K grubunda incelenen sert metaller düşük ısıl direnç, yüksek aşınma direnci gösterirler. Bu gruptaki sert metaller, kısa talaş veren malzemelerin işlenmesinde tercih edilirler.
• Yüksek TiCAlaşımlı Sert Metaller: Bu tip sert metaller içeriğinde %60-80 arasında TiC, %12 Ni ve bir miktar WC olan metallerdir. Yüksek ısıl sertlik, yüksek rijitlik, düşük kırılma direnci ve düşük kenar direnci gösterirler. İş parçaları üzerinde yapılacak hassas işlemler için kullanılabilirler. Ancak frezeleme için çok tercih edilmemektedirler.
• Çok Katmanlı Sert Metaller: Bu tür sert metaller kaplamasızdırlar. Çok katmanlı sert metallerin en belirgin özellikleri, gösterdikleri yüksek sertliktir.
• Kaplamalı Sert Metaller: Bu tarz sert metaller, sert metal bir gövdeden ve bu gövdenin kaplandığı aşınmaya karşı dirençli TiC, TiN ya da TiCN gibi kaplama kısmından oluşur.Özellikle tornalama ve frezeleme işlemlerinde kullanılan kesici takımların imal edilmesinde bu tip sert metaller kullanılmaktadır. Bunun sebebi gösterdikleri yüksek aşınma direnci ve buna bağlı olarak bu malzemeden üretilen kesici takımların uzun takım ömrüne sahip olmalarıdır. Kaplamasız takımlara göre takım ömrü birkaç kat artabilmektedir.