MATKAP ÇEŞİTLERİ

Farklı amaçlarla üretilmiş birbirinden farklı matkap çeşitleri mevcuttur, matkap türlerinin iş parçaları üzerinde farklı operasyonlarda kullanılmasına imkân tanıyan tezgâhlara “matkap tezgâhı” adı verilmektedir. Delgi olarak da adlandırılabilen matkaplar eldeki iş parçasının yüzeyinde delik delme ya da havşa açma gibi çeşitli amaçlarla kullanılan, kendi ekseni etrafında dönerek ve iş parçası yüzeyinde ilerleme hareketinde bulunarak kesme işlemi yapan, iki kesme yüzeyine sahip kesici takımlardır. Matkaplar, özellikle metaller olmak üzere, çok geniş bir yelpazedeki malzeme türlerinin işlenmesinde kullanılmaktadır. Endüstri çağında doğan belirli gereksinimlerin yönlendirmesiyle geliştirilen matkap türleri temel olarak:

Helisel Matkaplar,
Namlu Matkapları,
Punta Matkapları ve
Havşa Matkapları olmak üzere dört gruba ayrılabilir.

Üretim süreçlerindeki farklı ihtiyaçlardan doğan bu matkap şekilleri farklı amaçlara hizmet etmekte ve farklı özellikleri bünyelerinde barındırmaktadır.

Farklı Matkap Çeşitlerinin Özellikleri

Helisel Matkaplar: Üzerinde karşılıklı iki helisel kanal bulunan silindirik bir gövdeden oluşan matkaplara, helisel matkaplar adı verilir. Silindirik yüzey üzerindeki helis kanalların ucunda birer kanal bulunmaktadır. Bu kanallar sayesinde hem talaş tahliye işlemleri hem de soğutma sıvısının yüzeye ulaştırılması işlemi kolaylıkla yapılabilir. Helisel matkaplar genellikle yüksek hız çeliklerinin (HSS) taşlanması ya da frezelenmesi yoluyla üretilmektedirler. Bu matkap türleri genellikle silindirik ya da konik saplı olarak üretilmektedir. Belirli bir seviyeden küçük çapta olanlar (çapı 16 mm’den az olanlar) silindirik, bu seviyeden büyük çapta olanlar (çapı 16 mm’den çok olanlar) konik saplı olarak imal edilmektedir.
Namlu Matkapları: Endüstriyel imalat jargonunda derin delme, kesici yüzeyin çapının 10 katı ve daha fazla derinlikte olan delme işlemlerine verilen genel addır. Namlu matkaplar bu gibi işlemlerde kullanılan özel matkaplardır. Namlu matkapların yapısı helisel matkaplarınkinden bir hayli farklıdır. Şöyle ki, helisel matkapların aksine, namlu matkapların yüzeyleri düzdür. İki kesme yüzeyi bulunan bu matkap türünde, gövde kısmı matkap eksenine paralel bir şekilde kesilmiştir. Helisel matkaplardakine benzer olarak, özel olarak dizayn edilmiş talaş boşlukları yardımıyla hem talaşların tahliye edilmesi işlemi hem de soğutma sıvılarının yüzeye uygulanması işlemi yapılmaktadır.
Punta Matkapları: Bu tür matkaplar, iş parçası üzerinde her iki ucuyla da işlem yapabilen kesici takımlardır. Punta matkapları, iş parçası üzerinde punta delikleri açmak için kullanılmalarının yanı sıra, zaman zaman havşa açmak ya da merkez deliği açmak gibi işlemlerde de kullanılabilmektedir.Punta matkapları temel olarak 3 farklı kategoriye ayrılmaktadır:
- Punta Matkabı Form A (60 derece havşalı tip)
- Punta Matkabı Form B (Koruyucu havşalı delik açmak için kullanılan tip)
- Punta Matkabı Form R (Radyuslu delik için kullanılan tip)
Havşa Matkapları: Bu matkap çeşitleri, iş parçaları üzerindeki deliklere havşa açmak için kullanılan kesici takımlardır. Bu amacın yanı sıra, iş parçası üzerinde, vida gibi elemanların oturması amacıyla yuvalar oluşturmak gibi amaçlarla da kullanılmaktadırlar. Havşa matkapları:
- Helisel
- Konik
- Memeli ve
- Kobra Başlı olmak üzere 4 gruba ayrılabilir.