KESME İŞLEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Talaşlı imalatta kesme işlemini etkileyen faktörleri bilmek verimli bir üretim sürecinin temel yapı taşlarından biridir. Kesici bir takım yardımıyla eldeki iş parçası üzerinden talaş kaldırma yöntemiyle parçaya arzu edilen şeklin verildiği işleme yöntemine talaşlı imalat denir. Talaşlı imalat yöntemi kullanılarak birçok farklı tip ve özelliklerdeki malzemeler işlenebilmektedir. Ayrıca bu yöntemle yapılan işlemlerde, kullanılan malzemenin içeriği ve fiziksel özellikleri, verilmek istenen şekil, yapılmak istenen operasyon gibi parametrelere bağlı olarak birbirinden farklı birçok kesici takım kullanılmaktadır. Örneğin, eldeki iş parçası üzerinde vida açmak için vida kalemleri, kanal açmak isteniyorsa kanal tornalama kalemleri kullanılabilir. İş parçası üzerinde yapılacak işlem yüksek ısı açığa çıkaracaksa kesici takımın da buna dayanıklı olması gerekir, bu nedenle de bu tip işlemlerde yüksek sıcaklıklara dayanıklı karbürden üretilmiş kesici takımlar kullanılabilir. Yapıldığı malzeme ne olursa olsun, bir kesici takımdan beklenen üç temel özellik bulunmaktadır:

Sertlik:Kesici takımın bozulmaya karşı gösterdiği direnç olarak tanımlanabilir. Talaşlı imalatta kullanılan kesici takımın sertliği, kesme işlemini etkileyen önemli bir faktördür.
Kızıl Sertlik (Sıcak Sertlik):Kesici takımın yüksek derecelerde ısındığındabile, metal malzemelerle çalışmasına olanak sağlayacak derecede sert olması durumuna kızıl ya da sıcak sertlik denilmektedir. Günümüz endüstriyel üretiminde, kullanılan takımın kızıl sertliği üretimi etkileyen temel faktörlerden biridir.
Tokluk:Kesici takımınkırılana kadar emebildiği güç; bir başka deyişle takımın kırılmaya ya da kopmaya karşı sergilediği direnç olarak tanımlanabilir. Kesme işlemini ve maliyeti etkileyen önemli faktörlerden biridir. Kesici takımın tokluğunun yüksek olması beklenir.

Yukarıda saydığımız, kesici takımların 3 önemli özelliği kesme işlemini etkilemektedir. Bunların yanı sıra, üzerinde talaş kaldırma işlemi yapılan iş parçasının birtakım özellikleri de kesme işlemini etkileyen faktörler arasında sayılabilir.

İşlenebilirlik Ne Demektir?

Kesici takımların özelliklerine ek olarak, kesme sürecini etkileyen en önemli faktörlerden biri de eldeki iş parçasının işlenebilirliğidir. İşlenebilirlik, malzemenin istenilen amaca uygun bir şekle getirilmek üzere üzerinden talaş kaldırılmasına olan yatkınlığı olarak tanımlanabilir. Uygun bir kuvvetle talaş kaldırma, iyi finiş yüzeyi, son ürün yüzeyindeki kıymıksız yapı, iyi bir işlenebilirliğe işaret eden noktalardır.

İşlenebilirliği Etkileyen Faktörler

İşlenebilirliği etkileyen birçok farklı etken olduğu için, bir malzemenin işlenebilirliğini önceden tahmin etmek oldukça zor bir iştir. İşlenebilirlik aşağıdaki parametrelerle sıkı sıkıya bağlıdır:

Eldeki iş parçasının iç yapısı ve tane büyüklüğü
Malzemenin ısıl özellikleri
İş parçasının oluşturulduğu malzemenin kimyasal bileşenleri ve bunların özellikleri
Eldeki iş parçasının sertliği, gerilme direnci ve esneme değerleri

İş parçasının sert olması genellikle işlenebilirliğidüşüren bir faktördür. Çünkü sert malzemelerden oluşan iş parçalarının kesici takımlarla işlenmesi için daha fazla kuvvet uygulanması, daha yüksek ısılarda çalışılması ve daha kompleks yapılarda kesici takımlar kullanılması gerekmektedir. Farklı işlenebilirlik özelliklerine sahip olan birbirinden farklı malzemelerin işlenmesi için, farklı özelliklere sahip kesici takımlar üretilmektedir. Farklı işlenebilirlik özellikleriyle mücadelede bazen kesici takımların şekilleri (örneğin, kaba talaş kalemleri, keski kalemleri gibi), bazen de yapıldıkları malzemeler (örneğin, HSS, seramik, sermet ya da CBN gibi) farklılaşmaktadır.