Kesici Takımlar

Zaman içinde nasıl değiştiklerini anlayabilmek için frezeleme tezgâhlarının tarihsel gelişimine bakmak gerekmektedir. Talaşlı imalat yöntemlerinden biri olan frezeleme, kendi ekseni çevresinde dönen bir kesici takımla, ona doğru ilerleme hareketi yapan iş parçasının üzerinden talaş kaldırma yoluyla yapılır. Bu operasyon kesici takımın çevresinde, alnında ya da hem çevresi hem de alnında yer alan kesici dişler kullanılarak gerçekleştirilir. Bildiğimiz anlamda freze tezgâhları 19. yüzyılda tarih sahnesinde boy göstermeye başlamıştır. Ancak daha önceki yüzyılda, bu özel üretim aracının meydana gelmesi için gelişmeler olmaya başlamıştır.

On Sekizinci Yüzyılın İkinci Yarısındaki Durumu

Frezeleme makinelerinin tarihi on sekizinci yüzyıla dayanmaktadır. Bir çarkın içinde bulunan bir kesicinin döndürülmesi yoluyla çalışan özel bir makine şeklinde ortaya çıkmıştır. Bu “ilkel” frezeleme tezgâhı, inanılması güç de olsa günümüzdeki çok gelişmiş, bilgisayarlar tarafından kontrol edilen ve iş parçalarını neredeyse kusursuz bir biçimde işlemeye olanak sağlayan CNC freze tezgâhlarının atalarıdır.

On Dokuzuncu Yüzyılın İlk Yarısı

İlk freze tezgâhları şüpheye mahal bırakmayacak şekilde farklı bir alet olarak ilk bu dönemde ortaya çıkmıştır demek yanlış olmayacaktır. Bu döneme ait gelişmeler, çok fazla belgelenmedikleri için, tarihçiler arasında sık sık tartışma kaynağı olsa da frezeleme tezgâhlarının ilk örneklerinden birinin altıgen somunları frezelemek için dizayn edildiği söylenebilir.

On Dokuzuncu Yüzyılın İkinci Yarısı

Bu dönemde freze tezgâhları gelişim göstermeye devam etmiştir. Bu alanda üretim yapan şirketler ve freze tezgâhı kullanan öncü kişiler sayesinde on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında da freze tezgâhları eksiklerini gidermiş, yeni yetenekler edinebilmiştir. Bu dönemin en önemli figürlerinden birisi Brown & Sharp şirketidir. Çok amaçlı freze makinelerinin geliştirilmesi de yine bu döneme denk gelmektedir.

Yirminci Yüzyılın İlk Yarısı

Bu dönemde frezeleme alanında söz konusu olan gelişmelerin daha sonraki dönemlerde geliştirilecek olan CNC frezeleme tezgâhlarının gelişimine neden olan faktörlere önayak olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Özellikle Birinci Dünya Savaşı’nın sonlanmasının ardından Rudolp Bannow gibi öncü kişiler frezeleme alanında büyük atılımlar yapılmasını sağlamışlardır. Bunlardan en önemli ve ünlülerinden birisi Bannow ve ortağının tasarlamış olduğu çağına göre devrim niteliğinde gelişmeler gösteren Bridgeport freze makineleridir.

Yirminci Yüzyılın İkinci Yarısı

Kişisel olarak kullanımı henüz yaygınlaşmış olmasa da bilgisayarın tarih sahnesine girişinin getirdiği fırtına bu dönemde freze tezgâhlarının da itici gücü olmuştur. İlk sayısal kontrollü tezgâh henüz 50’li yılların başında kendini göstermiştir. 60’lı ve 70’lı yıllar ise sayısal kontrolün (NC) yerini bilgisayarlı sayısal kontrole (CNC) bıraktığı altın çağlar olmuştur. Bu dönemde NC ve CNC tezgâhlar büyük çaplı firmalardan, orta ölçekli girişimlere de yayılma fırsatı bulmuşlardır.

Günümüz

80’li ve 90’lı yıllarda kişisel bilgisayarların piyasaya sürülmesi ve bilgisayar kullanımının bu yıllardan sonra üssel olarak artmasıyla birlikte, üretimde bilgisayar kullanımı da hızlı bir artış göstermiştir. Bu durumun frezeleme tezgâhlarındaki etkisi ise CNC freze tezgâhlarının yaygın olarak kullanılmaya başlanmasıdır. Gelişmelere paralel olarak CNC freze tezgâhlarının hem maliyetlerinde ciddi anlamda azalma görülmüş hem de kullanım yelpazeleri bir o kadar genişlemiştir. Şöyle ki, günümüzde endüstriyel üretimin yanı sıra, CNC tezgâhlar hobi ve sanat amaçlarıyla da kullanılabilmektedir.