FREZE ÇAKISI ÇEŞİTLERİ

1800’lü yılların sonlarında icat edilmiş bir yöntem olan frezelemeyle birbirinden çok farklı nitelikte işlemler yapılabildiği için günümüz üretim süreçlerinde birbirinden farklı çeşitlerde freze çakıları kullanılmaktadır. Farklı çakılarla kullanılabilen freze tezgâhları çok yönlü iş yapabilen makinelerdir. Özellikle tek parçalı basit işlerin seri bir şekilde yapılmasında kullanılırlar. Birbirinden farklı da olsa genellikle freze çakıları kendi eksenleri etrafında dönen ve çok dişli bir yapıya sahip olan parçalardır.

Biçimlerine Göre Freze Çakıları

Silindirik Frezeler: Silindir biçiminde olan bu freze çeşidinde dişler yan yüzeydedir. Yan yüzeyde sıralanmış dişler düz ya da helis biçiminde olabilir. Helis biçiminde olan dişler daha kolay ve daha gürültüsüz çalışmaktadır.

Kanal Frezeler: Kanal açma ya da var olan bir kanalı büyütme gibi işlemlerde kullanılan bu frezeler, yüzey alanları daha dar olan silindirik frezeler olarak düşünülebilir. Ayrıca kanal frezelerden bazılarının hem çevreleri hem de alınları kesme işlemi yapabilmektedir.

Alın Frezeleri: Hem alın yüzleri hem de çevre yüzlerinde kesiciler bulunan bu frezelerle aynı anda birbirlerine dik şekilde bulunan iki yüzey üzerinde birden işlem yapmak mümkündür.

Açı Frezeleri: Bunlar, uçları belirli bir açıya göre yapılmış çakılardır. Genellikle 30, 45, 60 ya da 90 dereceye göre kesilmiş uçlarla imal edilirler. Kullanım amacına göre tek yüzü ya da çift yüzü açılı çeşitleri bulunmaktadır.

Parmak Frezeleri: Görece küçük iş parçalarının kenarlarını işlemek ya da kanallar açmak için kullanılan bu frezelerin hem alın hem de kenar yüzlerinde bir ya da birden fazla kesici diş bulunmaktadır. Genellikle ince ve uzun bir yapıya sahip olan parmak frezeler, kullanım amacına göre silindirik ya da konik olarak imal edilir.

T Frezeleri: Yine silindirik yahut konik olarak imal edilen T frezeleri, bir disk ve bu diske bağlı bir sap kısmından oluşmaktadır. Diskin çevresinde kesici dişler bulunur ve bu dişler kanal açma işlemleri için kullanılır.

Modül Frezeler: Bu freze çakıları dişli ebatlarına göre sınıflandırılır. Genellikle 1’den 8’e ya da 16’ya kadar sıralanan çakılar, standart dişli çark profilleri üzerinde çalışırken kullanılırlar.

Profil Frezeler: En sık karşılaşılan çeşitleri içbükey ve dışbükey biçimde imal edilen örnekleri olan bu freze çakıları, çeşitli profiller üzerinde çalışmak üzere üretilmektedir. İşin nitelikleri ve malzemenin yapısına göre üretilebilir.

Dişlerin Yapılışına Göre Freze Çakıları

Takma Uçlu Freze Çakıları: Gövde üzerine maden uçların takılmasını sağlayacak şekilde tasarlanırlar. Deforme olan uçların değiştirilmesi kolaydır. Bu nitelikleri, özellikle büyük çaplı örneklerinde, maliyeti oldukça düşürmektedir.

Sabit Kesitli Freze Çakıları: Profil ve modül sınıflarını da kapsayan bu çeşit çakılarda dişler arkaya doğru meyillidir.

Sivri Diş Freze Çakıları: Genelde sivri dişli yapıldıkları için isimlerini buradan alırlar. Parmak, alın, T, açı frezeleri gibi frezeler bu sınıfa girmektedir.

Yapıldığı Malzemeye Göre Freze Çakıları

Takım Çeliği Freze Çakıları: Karbon çeliğinden yapıldıkları için maliyetleri oldukça düşüktür. Ancak buna rağmen, düşük ısılarda bile deforme oldukları için piyasada çok kullanılmazlar.

HSS Freze Çakıları: Endüstriyel üretimde yaygın olarak kullanılan çakılardır. Yüksek hız çeliğinin sert ve dirençli yapısı, bu malzemeden üretilen çakıları cazip kılmaktadır.

Sert Maden Uçlu Freze Çakıları: Piyasada en sık karşılaşılan freze çeşidi olan sert maden uçlu çakıların ısıya dayanıklılıkları oldukça yüksektir. Buna ek olarak aşınmaya karşı yüksek bir direnç gösterirler. Ancak yapılarının oldukça sert olmasından dolayı kırılgan olma özelliğine de sahiptirler.